Suarezen Gbernuaren buakera

        Bere gobernuak hainbat arazo larriri aurre egin zion ekonomia krisiagatik larriagotuz joan zelako,honen zergatia petroleoaren prezioaren igoera,atzerriko inbertsioak gutxitzea eta enpresak ixtea izan ziren.
        Eta hauen ondorioak langabeziak eta lan gatazkak areagotzea izan ziren,baita egiazko soldata txikitzea eta lan baldintza txarrak.

Trantsizioa Euskal Herrian

    Gizarte asaldura handia egon zen 1976an grebekin,manifestazio ospetsuekin,istiluekin,Gasteizko martxoaren 3ko gertakariarekin eta sindikatu eta alderdien legeztatzearekin.Aldi berean ETA-k gero eta ekintza gehiago egiten zituen militarren eta guardiaren kontra errepresio bortitz bat eragiteko eta hórrela gizartearen babesa lortzeko.
    1977ko hauteskundeetan berrirabazi eta gero Euskadiren eta Kataluniaren eskaerei erantzutea zen haren nahia Euskadiren arazoak handiagoak zziren hainbat faktoreengatik;Euskal Herriko muga geografikoagatik,autogobernuaren eskumenengatik,nazionalismoaren sinbologiagatik,Nazionalistak konstituzioari emandako ezetzagatik,hasieran gobernuak ezetz esaten zion estatuari baina azkenean Gernika sinatu egin zuelako eta etaren terrorismoagatik.
     Suarezen erabakiak egoera lasaitzeko amnistía preso zeuden buruzagi terroristen erbesteratzea eta ikurrinaren legalizazioa izan ziren.
     1978ko urtarrilean sortu zen,Euskadiko EStatua izango zena eta eskumena nahiz transparentzia autonomikoak prestatzeko sortu zen Eusko kontzeilu nagusia.Urte hartako abenduan konstituzio berria bozkatu zen eta EAJ abstentzioaren alde geratu zen eta beste alderdi batzuk konstituzioari "ez" esatearen alde.Abstentzioa nagusia izan zen erreferendumean.Bizkaian %55,Gipuzkoan %56 eta Araban % 69.
     1979ko martxoan hauteskundeak orokorrak egin ziren.Geroago Gernikako estatua bozkatu zena.

Indar politikoak Francoren heriotzaren ostean.

 

         Arias Navarroren gobernualdia ematen zen Francoren azken garaiko gobernu bat nahiz eta ministro batzuk erreformistak izan eta hainbat erreforma egin hauek eragin gutzikoak izan ziren eta arrazoi honengatik eta beste hainbat batzuengatik Juan Carlos erregeak Arias Navarro oztopo bat bezala ikusten hazi zuen aurrerapenarentzat,horregatik azkenean 1976ko uztailan presidentearen dimisioa lortu zuen.

         Honen ondoren Adolfo Suarezen gobernua etorri zen noren izendapena sorpresa izugarria izan zena,hala ere denborak demmostratu zuen nola erregeak arrazoia zeukan,honi esker aldaketak bizkortu zirelako demokratizazio prozesuan aurrerapauso handiak emanez neurri garrantzitsu batzuk hartuz;hala nola amnistía preso politikoei emanez,errepresio legeen liberalizazioa,konstituzioaren erreforma,hauteskundeen erreforma orkor eta urte baten epean egitean eta PSOE eta PCE-rekin kontaktatzen hasi zen nahiz eta bi alderdiak ilegalak izan momento hartan.

Espainiako gizartea 1975ean

   Trantsizioaren denboraldian Adolfo Suarez eta Joan Karlos 1º-ak bideratutakoan hainbat eskari egon ziren herriaren aldetik ala nola amnistía preso politikoentzat,grebak eta manifestazioak egon ziren,askatasuna eskatzen zutenak eta hauek erreprimitzean gertatu ziren 1976ko martxoaren 3ko gertaerak non Estatuko indarrek 5 langile hil zituzten.Baita ere emakumeen eskubideetaz gogoratu ziren eta hauen aldeko manifestazioak egin ziren eta hainbat manifestazioak egin ziren autonommiaren alde.

        Garai honetan ejerzito eta elizaren papera desberdina izan zen,lehenengoak erregearekin batera egon zirelako eta bigarrenak aldiz oposizioaren alde egon zen.Hasieran ejerzitoak hainbat arazo sortu zituen baino geroago erregearen alde jarri ziren honek baitzeukan haien buruzagitza.

1977.

 1977. urtea, trantsiziorako urte garrantsitzua izan zen. Urte honetan aurrerapauso demokrtikoen aurkako oposizioak hainbat ekintza terrorista aurrera eraman zituzten. Eskuin muturreko terrosrismoa, PCE eta CCOO,5 abokatu hil zituzten Madrilen eta honekin batera ere, GRAPO-k, ezker muturreko terrorismoa, bahiketak eta hilketak egin zituen. Azkenik ETA-ren terrorismoa ere agertu zen.

      Gertatu ziren ekintza terroristekin batera, PCE-ren legalizazioa izn zen urte honetan. Alderdi hau frankismoren aurka zegoen eta Espainiako sistema politikoa guztiz demokratikoa izateko legala izan zen. Baita ere PCE-k monarkia eta bandera onartu behar izan zituen eta erregearen eta Adolfo Suarezen abiltasunak sahiestu zuen militarren ezinegona areagotzea.

     Urte honetan, Ekainean,  hauteskundeak egin ziren eta lehenengoak izan ziren 1936 an, bigarren errupublikan egindako hauteskuendeen ondoren. Espainiako gizartearen %79 bozkatu zuen eta Suarezen alderdia, UCD, irabazi zuen. PSOE bigarren indar politikoa izan zen eta emaitza horiek gizartearen babesa eman zioten Suarezi erreformak aurrera eramateko. Hauteskunde hauetan alderdi gehiago hartu zuten parte, ACE bezala, zeinek uste baino emaitza okerragoak lortu zituen eta ultraeskuinaren emaitzak penagarriak izan ziren. Euskadin eta Katalunian berriz, Arzallusen EAJ eta Pujolen CIU (gaurko CIU dena) emaitza oso onak lortu zituzten.

UCDren gobernua: Moncloako Ituna

   1977ko Urriaren 25ean Gobernuak eta alderdi politioken ordezkariak Moncloako Ituna zinatu zuten, 70 urteetako krisiaren ondorioak pairatzen hasi zirelako Espainian. Itun honen helburuak, inflazio  murriztea, erreforma fiskalak egite eta gizarte segurantzaren eta enpresa publikoen funtzionamendua hobetzea zen. Itun honen emitza gizarte et lan asaldura murriztea izan zen.

1978ko konstituzioa

 1978ko konstituzioa Abenduaren 6an onartu zen  %88 alde bozkatu eta gero. Konstituzioa Euskadiren aintzinako hainbat errebindikazio onartzen ditu eta foruen kontrako legeria deusestatzen du. Hala ere "Espainiako nazioaren batasun zatiezina"ren aldarrikpenak EAJren abstentzioa eragin zuen, foruak euskaldunek benetako konstituzioa zela defendatuz. Baita ere Espainak zuzenbideko estatu sozial eta demokratikoa eratzen du eta antolmendu juridikoaren balio nagusi gisa, askatasuna,justizia, berdintasuna eta aniztasun politikoa aldarrikatzen ditu. Nazioaren subiranotasuna Espainiako herrian oinarritzen da eta hortik sortzen dira estatuaren botereak. Konstituzioa esaten du estatuaren egitura parlamentu monarkia dela, hau da, erregeak ez duela botere guztia eta estatua ez konfesionaltzat hartzen du. Konstituzio honek heriotza-zigorra deusestatzen du eta diobortzioa legeztatzeko aukera ematen zuen. Nazionalitate eta herrialde ezberdinen autonomia berrezartzen zuen, Euskadin eta Katalunian izan ezik hori eskatu nahi zuten eskualde guztietan ere.

     Montesquieren botere banaketa bereizten du eta independentzia ere ezartzen du. Hiru botereak, legegilea, betearazlea eta judiziala dira.
 
     -Legegilea: Botere hau guztiei dagokie eta bi ganberaz osatuta dago, diputatuen kongresuaren eta                  senatuaren ganberak. Sufragio unibertsal zuzen eta sekretuz aukeratu behar dira.
     -Betearazlea: Botere hau Espainiako barne eta kanpo politika zuzentzen du baina gorteek kontrolatuta,           inbestiduraren eta zentzura-mozioen bidez.
     -Judiziala: Botere hau epaile independientez osatuta dago eta justizia administratzen du.

 1978ko Konstituzioari buruzko bideoa:
  https://www.youtube.com/watch?v=RqI-Kl_CECk